Polivinilklorür
PVC ya da polivinil klorür üretilen ilk plastiklerden birisidir ve çok yaygın bir kullanıma sahiptir. Tuz (%57) ve petrol yahut gazdan (%43) elde edilir.
- Geçmiş
- Özellikler
- Uygulamalar
- Süreçler
- Geri Dönüşüm
- SSS
Geçmiş
PVC, birden fazla kez ve kazara 19. yüzyılda farklı zamanlarda gerçekleşen keşifler sonucu elde edilmiştir. 1913 yılında, Alman Friedrich Heinrich August Klatte, vinil klorürü güneş ışığından faydalanarak polimerleştirmek suretiyle PVC patentini alan ilk mucit olmuştur. Ancak, 1920'li yıllara kadar PVC işe yarar bir şekilde kullanılamamıştır. Daha sonra Amerikan bir endüstri bilimcisi olan Waldo Semon doğal kauçuğun yerini alabilecek sentetik bir madde yaratmaya çalışırken PVC'yi daha işlevsel bir malzeme haline getirmiştir.
Kumaşlarda su geçirmez kaplama olarak kullanılmaya başlandığında PVC satışları tavan yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı'nda, üstün güvenlik ve yanmaz elektrik özellikleri dolayısıyla, askeri gemilerde standart kablo yalıtım malzemesi haline geldiğinde PVC talebi daha da artış göstermiştir. Takip eden yıllarda daha fazla şirket PVC üretmeye başlamış ve üretim hacmi çarpıcı bir biçimde artmıştır. Geliştiriciler daha başka ve yenilikçi kullanım alanları bulmuş, üretim yöntemlerini değiştirerek dayanıklılığını iyileştirmiş, yapı sektöründe kullanıma kapı aralamıştır.
Özellikler
PVC'nin sahip olduğu özellikler, başka ürünlerin rekabet edemeyeceği performans avantajları sağlamaktadır. Sağlam, hafif, güçlü, yangına dayanıklı, mükemmel yalıtım özellikleri ve düşük su geçirgenliği olan bir malzemedir. PVC ürünleri üretilirken farklı katkı maddelerinin kullanılmasıyla beraber dayanıklılık, sertlik, renk ve şeffaflık özellikleri çoğu uygulamaya özel olarak değiştirilebilmektedir.
Uygulamalar
PVC ürünleri üretilirken farklı katkı maddelerinin kullanılmasıyla beraber dayanıklılık, sertlik, renk ve şeffaflık özellikleri çoğu uygulamaya özel olarak değiştirilebilmektedir, örneğin:
- Doğramalar ve diğer profiller, zemin ve duvar kaplamaları, çatı kaplama levhaları, tünel astarları, yüzme havuzları ve tanklar gibi bina ürünleri.
- Su ve kanalizasyon boruları ve tertibatı, enerji ve iletişim boruları.
- Branda, yağmurluk ve oluklu metal levhalar gibi kaplamalar.
- Düşük voltajlı enerji kaynakları, iletişim, elektronik aletler ve otomobiller için yalıtım ve geçirmezlik.
- Ambalajlar, farmasötikler, gıda ve şekerleme, su ve meyve suları, etiketler, sunum tepsileri.
- Otomobillerdeki kablolar, gövde altı kaplaması ve iç aksesuarlar.
- Kan torbaları, kan nakil tüpleri ve cerrahi eldivenler gibi tıbbi ürünler.
- Bahçe hortumları, ayakkabılar, şişme havuzlar, çadırlar gibi dinlence ürünleri.
Süreçler
PVC ya da polivinil klorür üretilen ilk plastiklerden birisidir ve çok yaygın bir kullanıma sahiptir. Tuz (%57) ve petrol yahut gazdan (%43) elde edilir. PVC, tuzlu suyun elektroliz yardımıyla ayrışmasıyla elde edilen klorür ile "parçalama" işlemi aracılığıyla petrol veya gazdan elde edilen etilen kullanılarak üretilir. Birkaç aşama sonra başka bir gaz olan vinil klorür monomeri (VCM) üretilir. Daha sonra polimerleştirme olarak bilinen bir diğer reaksiyon sonucunda VCM molekülleri birbirine bağlanarak ince beyaz bir tozu yani PVC'yi oluşturur. Bu toz katkı maddeleriyle (dengeleyiciler ve/veya plastikleştiriciler) karıştırılarak istenilen uygulama için gereken özelliklere ulaşılır. Elde edilen PVC granülleri (bileşenler) ya da kullanıma hazır tozlar (ön karışımlar) bitmiş ürüne dönüştürülür.
