Cenevre’deki INC-5.2 Toplantıları Sonuçsuz Kaldı – PAGEV’den Küresel Plastik Anlaşmasına Yönelik Çağrı
INC-5.2 Toplantısının Genel Sonuçları
5–14 Ağustos 2025 tarihlerinde Cenevre’de gerçekleştirilen INC-5.2 oturumları, plastik kirliliğiyle mücadele için küresel bir anlaşma hazırlıklarının en kritik aşamalarından biri olarak öne çıktı. Ancak üretim sınırlamaları, kimyasallar ve finansman konularındaki derin görüş ayrılıkları nedeniyle toplantılar bir uzlaşı metni ortaya konulamadan ertelendi.
Toplantıya 180’den fazla ülke delegasyonu ve 2.600’e yakın katılımcı katıldı. Son iki günde 70 Bakan ve 30 üst düzey temsilci gayri resmi yuvarlak masa toplantılarında sürece yön vermeye çalıştı. Ne var ki, farklı ülkelerin ticaret, sanayi ve çevre politikalarındaki ayrışmalar nedeniyle ortak bir metin çıkmadı. UNEP sürecin devam edeceğini açıkladı.
PAGEV’in Görüşleri – Sunumdan Öne Çıkanlar
PAGEV/PAGÇEV olarak, INC sürecinde döngüselliğe odaklanan bir yaklaşımı savunduk. Taslak sunumda yer alan temel görüşlerimiz şunlardır:
- Geri dönüşüm altyapısının güçlendirilmesi: Türkiye’nin hızla büyüyen geri dönüşüm kapasitesi, küresel ölçekte model olabilir.
- Atık yönetimi ve tüketici eğitimi: Kaynağında ayrı toplama, depozito yönetim sistemi, mikroplastiklerin önlenmesi.
- Ulusal esneklik ve farklı çözümler: Tek tip yasaklar yerine ülkelerin kendi koşullarına uygun ulusal eylem planları oluşturması.
- Yaşam döngüsü yaklaşımı: Plastiklerin tasarımdan kullanım ömrü sonuna kadar sorumlu şekilde yönetilmesi.
- Sürdürülebilir finansman: Gelişmekte olan ülkeler için EPR (Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu) ve özel yatırım mekanizmalarıyla destek.
- Ticaretin serbestliği: Atık ve geri dönüştürülmüş hammaddenin serbest dolaşımı küresel döngüselliği güçlendirecek.
Bu çerçevede PAGEV, kısa ve orta vadede çevresel etkinin azaltılmasına odaklanılmasının küresel menfaatlere daha uygun olduğunu vurgulamaktadır.
PAGEV’in Son Çağrısı
PAGEV olarak, Cenevre’de sonuç alınamayan bu süreçte:
• Plastiklerin döngüselliğinin artırılmalıdır
• Ülkelerin kendi koşullarına uygun esnek çözümler üretmelidir
• Geri dönüşüm ve atık yönetimi altyapısına yatırımların önceliklendirilmelidir,
• Sanayi ile çevrenin birlikte korunabileceği dengeli bir anlaşma uzlaşı ile çıkarılmalıdır.
Bu yaklaşım, hem çevresel hedeflere ulaşmayı sağlayacak hem de küresel ticarette adil rekabeti koruyacaktır.